Để giải đáp những thắc mắc của bệnh nhân về vô sinh nam. Chúng tôi đã biên soạn một danh sách các câu hỏi thường gặp nhất và tách chúng thành các danh mục liên quan để người bệnh có cái nhìn tổng quan và dễ hiểu nhất:
1. Hiểu biết về bệnh vô sinh ở nam giới
Định nghĩa chính thức của vô sinh nam là gì?
Theo định nghĩa của Hiệp hội Y học Sinh sản Hoa Kỳ (ASRM): “Vô sinh là bệnh của hệ thống sinh sản, được xác định khi có quan hệ tình dục thường xuyên không sử dụng bất kì biện pháp tránh thai nào sau ít nhất 12 tháng mà không thụ thai”. Tuy nhiên, một số khái niệm mới cho rằng: Việc đánh giá khả năng sinh sản còn phụ thuộc vào tình trạng riêng của từng cặp vợ chồng, vào tuổi của người nữ, chế độ dinh dưỡng, quá trình hóa trị liệu,…
Vô sinh nam đề cập đến việc không có khả năng thụ thai khi quan hệ với một phụ nữ có khả năng sinh sản bình thường. Có nhiều nguyên nhân dẫn đến vô sinh ở nam giới như sản xuất ít tinh trùng, tinh trùng không di chuyển, tinh trùng có hình dáng bất thường, tắc nghẽn đường dẫn tinh,… Những tình trạng này có thể là hậu quả của bệnh tật, nhiễm trùng, các bệnh lý mãn tính, chấn thương, hoặc các yếu tố môi trường, chẳng hạn như tiếp xúc với một số hóa chất…
Nguyên nhân nào gây vô sinh ở nam giới?
Vô sinh nam có thể do nhiều nguyên nhân như rối loạn hormone, thuốc men, chấn thương hoặc nhiễm trùng giải phẫu sinh sản, tắc nghẽn, bệnh tật, rối loạn chức năng tình dục hoặc sử dụng ma túy, thuốc lá và rượu. Những yếu tố này có thể tác động vĩnh viễn hoặc tạm thời đến tinh trùng và ngăn cản quá trình thụ thai.
Rối loạn cương dương/ bất lực là gì?
Rối loạn cương dương, còn được gọi là bất lực hoặc rối loạn chức năng tình dục nam giới, là tình trạng không có khả năng cương cứng đủ tốt để đạt được sự thỏa mãn cho cả người nam và đối tác khi quan hệ. Mức độ nghiêm trọng của rối loạn cương dương có thể thay đổi từ không cương cứng hoàn toàn đến cương cứng một phần không đủ để thâm nhập vào đối tác của bạn hoặc mất ngay sau khi thâm nhập. Rối loạn cương dương thường phổ biến hơn ở nam giới lớn tuổi, tuy nhiên số người mắc triệu chứng này đang ngày càng có xu hướng trẻ hóa.
Xuất tinh sớm là gì?
Xuất tinh được định nghĩa là sự giải phóng tinh dịch (hỗn hợp gồm tinh trùng và các chất lỏng khác) trong quá trình kích thích tình dục ở nam giới. Xuất tinh sớm xảy ra khi một người đàn ông xuất tinh quá sớm trong quá trình giao hợp chưa đủ để thỏa mãn bạn tình hoặc chính mình. Tình trạng này thường liên quan đến tâm lí lo lắng, căng thẳng hoặc bị kích thích quá nhiều, phổ biến hơn trong giai đoạn đầu của một mối quan hệ.
Rối loạn cương dương có phải là nguyên nhân hay triệu chứng của vô sinh nam không?
Để thụ thai một đứa trẻ, tinh trùng của người nam phải gặp được trứng của bạn tình trong quá trình giao hợp. Rối loạn cương dương làm gián đoạn quá trình này từ đó ngăn cản sự thụ tinh. Từ đó, dẫn đến triệu chứng vô sinh. Tuy nhiên, bị rối loạn cương dương không có nghĩa là bạn hoàn toàn không có khả năng sinh sản. Thực tế, có nhiều cặp vợ chồng đã giải quyết vấn đề này bằng việc sử dụng thuốc hỗ trợ (Viagra hay Cialis…) hoặc can thiệp y khoa.
Xuất tinh sớm có phải là nguyên nhân hay triệu chứng của vô sinh nam?
Xuất tinh sớm là một trong những nguyên nhân có thể dẫn đến vô sinh nam. Tương tự như rối loạn cương dương, xuất tinh sớm có thể ngăn cản sự di chuyển của tinh trùng vào âm đạo để gặp trứng. Đặc biệt trong các trường hợp xuất tinh sớm trước khi thâm nhập vào đối tác. Trong trường hợp xuất tinh sớm xảy ra trong quá trình thâm nhập, tinh trùng vẫn có khả năng đến gặp trứng và gây ra hiện tượng thụ tinh.
Tuy nhiên, xuất tinh sớm không có nghĩa là bạn không thể có con. Vấn đề xuất tinh sớm có thể được điều trị bằng các phương pháp thụ tinh nhân tạo, thụ tinh trong ống nghiệm và xác suất thành công chiếm tỉ lệ khá cao
Tôi có thể bị vô sinh nam ngay cả khi số lượng tinh trùng của tôi bình thường không?
Điều này là hoàn toàn có thể. Ngay cả khi bạn có số lượng tinh trùng “bình thường”, bạn vẫn có khả năng mắc vô sinh. Do các nguyên nhân khác như: tinh trùng ít di chuyển, tinh trùng dị dạng, kháng thể chống tinh trùng, khả năng sống của tinh trùng kém, hoăc tắc nghẽn ống dẫn tinh khiến tinh trùng không vào được tinh dịch…
Viagra có ảnh hưởng đến khả năng sinh sản của nam giới không? Viagra sẽ làm tăng hay giảm số lượng tinh trùng?
Thực tế, chưa có nghiên cứu y tế nào cho thấy Viagra có khả năng thay đổi số lượng hay chất lựơng tinh trùng của nam giới. Viagra có tác dụng chủ yếu trong việc cải thiện khả năng xuất hiện và duy trì sự cương cứng dương vật, từ đó cải thiện khả năng giao hợp của bạn. Tuy nhiên, nếu bạn đã sử dụng Viagra được một thời gian để cố gắng thụ thai với đối tác của mình mà không thành công. Bạn nên khám với bác sĩ chuyên khoa sinh sản hoặ nam học để thăm dò vô sinh do yếu tố nam giới.
2. Phân tích tinh dịch
Phân tích tinh dịch có đau không? Và quy trình thực hiện như thế nào?
Phân tích tinh dịch là một thủ thuật không gây đau nhằm mục đích đo số lượng và chất lượng xuất tinh của một người đàn ông. Để thực hiện phân tích, đầu tiên bạn cần cung cấp một mẫu tinh dịch của mình, được đựng trong một dụng cụ vô trùng. Việc lấy mẫu có thể thực hiện bằng cách tự kích thích để xuất tinh hoặc sử dụng bao cao su đặc biệt để lấy mẫu trong quá trình giao hợp. Sau đó, mẫu tinh dịch của bạn sẽ đươc phân tích trong phòng thí nghiệm và cho kết quả.
Quan hệ tình dục hoặc thủ dâm quá mức có ảnh hưởng đến kết quả phân tích tinh dịch không?
Bạn nên tránh xuất tinh từ hai đến năm ngày trước khi đưa bệnh phẩm để phân tích tinh dịch. Vì việc xuất tinh này có thể làm giảm số lượng tinh trùng của bạn tạm thời và ảnh hưởng đến kết quả xét nghiệm. Vào ngày xét nghiệm, bạn cần thu thập mẫu và sau đó chuyển đến phòng thí nghiệm trong vòng một giờ đồng hồ để có kết quả chính xác nhất.
Tại sao kết quả phân tích tinh dịch hiện tại của tôi khác với kết quả phân tích tinh dịch trước đây của tôi?
Khả năng sản xuất tinh trùng khỏe mạnh và sống sót của nam giới có thể thay đổi đáng kể theo ngày, tuần hoặc năm. Điều này ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố như lão hóa, tiếp xúc với một số hóa chất hoặc nhiệt độ, nhiễm trùng và một số bệnh lý…Dẫn đến các thông số tinh dịch thay đổi đáng kể mà đôi khi không tìm được nguyên nhân cụ thể. Do đó, khá dễ hiểu khi kết quả phân tích tinh dịch hiện tại của bạn khác với phân tích được thực hiện một vài năm hoặc thậm chí một vài tuần trở lại đây. Trong số ít trường hợp, sự khác biệt nhỏ cũng có thể do các kỹ thuật khác nhau của phòng thí nghiệm hoặc sai số do máy móc.
3. Số lượng tinh trùng thấp
Số lượng tinh trùng là bao nhiêu để tinh dịch khỏe mạnh?
Theo định nghĩa của WHO năm 2010, nồng độ tinh trùng bình thường là 15 triệu trên một ml tinh dịch. Ngoài ra, ít nhất 40 phần trăm tinh trùng phải có khả năng di chuyển bình thường. Hình dạng tinh trùng được đánh giá bằng cách xem xét 300 tinh trùng và so sánh dựa trên “hình dạng tinh trùng chuẩn mực”. Quá trình này được gọi là hình thái học Krueger, kết quả được coi là “bình thường” nếu 4% tinh trùng đáp ứng các tiêu chí nghiêm ngặt này. Tuy nhiên, các giá trị này có thể thay đổi không đáng kể tùy thuộc vào phòng thí nghiệm phân tích mẫu tinh dịch.
Nếu số lượng tinh trùng thấp, tôi có bị vô sinh không?
Số lượng tinh trùng ít là một trong những nguyên nhân hàng đầu dẫn đến tình trạng vô sinh ở nam giới. Điều này có thể làm giảm khả năng thụ thai của bạn và đối tác trong quá trình giao hợp, nhưng điều đó không có nghĩa là bạn hoàn toàn không có khả năng sinh sản. Trong mối quan hệ với đối tác, khi người nam bị giảm khả năng sinh sản, vẫn có cơ hội mang thai nếu khả năng sinh sản của người nữ cao hoặc sử dụng các biện pháp can thiệp y khoa.
Những phương pháp điều trị vô sinh nào được khuyến nghị cho số lượng tinh trùng thấp?
Việc lựa chọn phương pháp điều trị cho số lượng tinh trùng thấp phụ thuộc vào các nguyên nhân cơ bản gây ra tình trạng này. Nếu số lượng tinh trùng thấp là do sưng các tĩnh mạch dẫn lưu tinh hoàn (giãn tĩnh mạch thừng tinh), hoặc tắc nghẽn ống dẫn tinh (tắc ống phóng tinh), có thể lựa chọn điều trị bằng phương pháp phẫu thuật. Nếu nguyên nhân là do nhiễm trùng hoặc mất cân bằng nội tiết tố, sẽ được điều trị bằng một số loại thuốc. Trong trường hợp, số lượng tinh trùng thấp không thể được điều trị bằng các phương pháp như trên thì lựa chọn duy nhất để sinh sản là sử dụng công nghệ thụ tinh nhân tạo (ART). Phương pháp này được thực hiện bằng cách lấy tinh trùng trực tiếp từ tinh hoàn của nam giới sau đó bơm nhân tạo vào trứng của người nữ. Thụ tinh trong ống nghiệm (IVF) là phương pháp điều trị ART phổ biến nhất. Quá trình tiêm tinh trùng vào tế bào chất (ICSI) là một hình thức thụ tinh trong ống nghiệm (IVF) và là phương pháp điều trị ART phổ biến nhất.
Các bệnh lây truyền qua đường tình dục (STDs) có thể gây ra số lượng tinh trùng thấp không?
Các bệnh lây truyền qua đường tình dục (STDs), chẳng hạn như chlamydia, bệnh lậu,… hoàn toàn có thể gây ra số lượng tinh trùng thấp. Những bệnh nhiễm trùng này cản trở quá trình sản xuất tinh trùng và sự di chuyển của tinh trùng đến tiếp cận với trứng. STDs có thể được điều trị bằng thuốc kháng sinh và việc điều trị thường giúp số lượng tinh trùng của bạn trở lại bình thường. Trong trường hợp STDs không được điều trị, thời gian dài có thể làm giảm số lượng tinh trùng của bạn vĩnh viễn do gây ra sẹo dẫn đến tắc nghẽn ống dẫn tinh.
Rượu có làm giảm số lượng tinh trùng không?
Câu trả lời là có. Rượu có thể làm giảm số lượng tinh trùng. Uống rượu quá nhiều dẫn tới giảm tiết testosterone ở nam giới làm giảm sản xuất tinh trùng, dẫn đến số lượng tinh trùng thấp. Các chuyên gia khuyến khích nam giới uống rượu một cách điều độ để đảm bảo sức khỏe sinh sản.
4. Tăng số lượng tinh trùng
Một số loại đồ lót có thể làm tăng hoặc giảm số lượng tinh trùng không?
Mặc dù việc mặc đồ lót chật sẽ ôm sát tinh hoàn vào cơ thể sẽ gây tăng áp lực và tăng nhiệt độ ở bìu của bạn, nhưng hiện nay chưa có nghiên cứu nào công bố về vấn đề tác động của đồ lót đến khả năng sinh sản. Vì vậy, không có khuyến cáo cụ thể về việc mặc quần đùi bó sát hoặc quần sịp. Tuy vậy, khuyến khích nam giới mặc những trang phục thoáng mát và sạch sẽ để tránh những tác động và vi khuẩn có hại.
Tập thể dục thường xuyên và một chế độ ăn uống lành mạnh có thể làm tăng số lượng tinh trùng của tôi không?
Tập thể dục thường xuyên giúp duy trì cân nặng và giảm căng thẳng về cảm xúc, giải tỏa tâm lí. Mà cả hai yếu tố cân nặng và tâm lí đều có thể ảnh hưởng tiêu cực đến tinh trùng. Đặc biệt, việc béo phì khiến cơ thể giảm tiết testosterone và một số hoocmon khác dẫn tới giảm khả năng sản xuất tinh trùng. Do đó, quản lý cân nặng và mức độ căng thẳng của bạn bằng chế độ ăn uống lành mạnh và tập thể dục thường xuyên sẽ tác động tích cực đến chất lượng và số lượng tinh trùng của bạn.
Thủ dâm có làm tăng hay giảm số lượng tinh trùng của tôi không?
Thủ dâm thường sẽ dẫn đến xuất tinh. Mặc dù điều này sẽ không có bất kỳ ảnh hưởng lâu dài nào đến chất lượng hoặc số lượng tinh trùng của bạn, nhưng nó sẽ ảnh hưởng tạm thời đến số lượng tinh trùng của bạn. Mỗi lần xuất tinh bạn sẽ bị mất tinh trùng ra khỏi cơ thể, từ đó làm giảm số lượng tinh trùng của bạn khi quan hệ với đối tác. Nếu hai bạn đang cố gắng thụ thai, việc thủ dâm thường xuyên có thể khiến việc mang thai trở nên khó khăn hơn. Tốt nhất nên tránh thủ dâm trong thời gian bạn và bạn tình đang cố gắng mang thai.
Tránh nhiệt độ cao như đồ dùng tỏa nhiệt và bồn tắm nước nóng có giúp tăng số lượng tinh trùng của tôi không?
Bồn tắm nước nóng và đồ dùng tỏa nhiệt có thể làm tăng nhiệt độ ở bìu của bạn. Ngay cả khi nhiệt độ tăng nhẹ cũng có thể có ảnh hưởng tiêu cực đến việc sản xuất tinh trùng của bạn. Nếu bạn và đối tác của bạn đang cố gắng thụ thai, tốt hơn là nên tránh tắm bồn nước nóng, phòng xông hơi khô và các nguồn nhiệt khác, chẳng hạn như đệm sưởi và máy tính xách tay…
5. Giao hợp và thụ thai tình dục
Một số tư thế quan hệ tình dục có lợi cho việc mang thai hơn những tư thế khác không?
Hiện nay, chưa có bằng chứng khoa học nào chứng minh rằng một số tư thế quan hệ tình dục có nhiều khả năng dẫn đến thụ thai hơn. Một số tư thế quan hệ có thể đưa tinh trùng đến gần cổ tử cung nhất, nhưng điều này có làm tăng cơ hội mang thai hay không thì vẫn chưa được chứng minh. Việc tính toán thời điểm giao hợp đúng trong thời kỳ rụng trứng quan trọng hơn nhiều so với các tư thế lúc quan hệ khi cố gắng mang thai.
Nên quan hệ bao nhiêu lần/ tuần để có thai?
Thực tế, việc giao hợp thường xuyên hơn không đồng nghĩa với cơ hội thụ thai sẽ tăng lên. Thông thường, phụ nữ chỉ có khả năng thụ thai cao nhất vào khoảng năm ngày trong chu kỳ kinh nguyệt hàng tháng– ngay trước và trong khi rụng trứng. Giao hợp vào những thời điểm khác trong chu kỳ hàng tháng thường không dẫn đến mang thai do tinh trùng không gặp được trứng. Ngoài ra, quan hệ tình dục nhiều lần mỗi tuần có thể làm giảm số lượng tinh trùng của bạn và giảm khả năng mang thai. Để tăng khả năng mang thai, bạn nên quan hệ vào trước ngày rụng trứng dự kiến 2 ngày, vào ngày rụng trứng và vào sau đó 2 ngày. Hạn chế hoạt động tình dục vào những thời điểm khác trong khoảng thời gian này để tăng khả năng thụ thai. Những ngày còn lại của tháng, bạn có thể tự cân đối tần suất quan hệ theo mong muốn của mình.
Theo dõi sự rụng trứng có thể giúp chúng ta có cơ hội mang thai?
Theo dõi sự rụng trứng của bạn chính là điều cần thiết khi cố gắng mang thai. Quá trình rụng trứng xảy ra khi phụ nữ phóng thích một quả trứng trưởng thành từ buồng trứng đến ống dẫn trứng để làm nguyên liệu cho quá trình thụ tinh. Trứng sau khi được phóng thích có thể tồn tại trong vòng 12 đến 24 giờ trong cơ thể nữ và quá trình thụ tinh phải diễn ra trong khoảng thời gian này để mang thai. Không giống như trứng, tinh trùng có thể tồn tại đến 3 ngày trong ống dẫn trứng, và chờ đến khi tiếp xúc với trứng. Do đó, theo dõi sự rụng trứng của bạn sẽ giúp bạn xác định ngày quan hệ để khả năng mang thai là cao nhất. Thời điểm tốt nhất để giao hợp là một vài ngày trước khi rụng trứng, vào ngày rụng trứng và hai ngày sau khi rụng trứng.